Τα «λειτουργικά τρόφιμα», όπως η κολοκύθα και το καρότο, στη διατροφή των παιδιών μας!
Είναι γνωστό ότι μια υψηλής ποιότητας υγιεινή διατροφή στα πρώιμα χρόνια ζωής του παιδιού αποτελεί μοναδική ευκαιρία για την προαγωγή της υγιούς αύξησης, της ανάπτυξης και της ανοσίας, αλλά και για την πρόληψη της δυσθρεψίας –υποσιτισμός και παχυσαρκία– και των σχετιζόμενων με τη δίαιτα μη μεταδιδόμενων νοσημάτων (DR-NCDs), σε όλα τα στάδια της μετέπειτα ζωής μας.
Σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις, εφτά είναι οι κανόνες της υγιεινής διατροφής:
- Βέλτιστες πρακτικές θηλασμού τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού.
- Ποικιλία και αφθονία φρούτων και λαχανικών, συμπεριλαμβανομένων φρούτων και λαχανικών που είναι πλούσια σε βιταμίνη Α.
- Δημητριακοί καρποί.
- Εδώδιμες ίνες.
- Ξηροί καρποί και ελαιούχοι σπόροι.
- Μέτρια κατανάλωση τροφίμων ζωικής προέλευσης.
- Ελάχιστη πρόσληψη επεξεργασμένων κρεάτων και τροφίμων υψηλής περιεκτικότητας σε ενέργεια, απλά σάκχαρα, κορεσμένα και τρανς λιπαρά, και αλάτι.
Η καλή διατροφή για το μωρό και το μικρό παιδί σας…
Αντίθετα, η ανεπαρκής πρόσληψη φρούτων και λαχανικών συνιστά κίνδυνο τόσο για ελλείψεις μικροθρεπτικών συστατικών, όσο και για ανάπτυξη DR-NCDs μακροπρόθεσμα.
Εσείς γνωρίζατε ότι προϊόντα από φυσικές πηγές χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες ως «λειτουργικά τρόφιμα» (functional foods);
Η HiPP δημιούργησε μια νέα κρέμα, την Bio Μulti Grain Carrot Pumpkin, η οποία αποτελεί έναν μοναδικό γευστικό συνδυασμό για τον ουρανίσκο των μωρών, χάρη στη γλυκύτητα και την τρυφερότητα της κολοκύθας και του καρότου, λαχανικών πλούσιων σε βιταμίνη Α, που συνδυάζονται με τη θρεπτική αξία των δημητριακών καρπών. Οι ρίζες της δημιουργίας προϊόντων από τα λεγόμενα «λειτουργικά τρόφιμα», τρόφιμα δηλαδή με βιολογικά ενεργά συστατικά και σημαντικά οφέλη για την ανάπτυξη και την υγεία, είναι παλιές.
Το καρότο και η κολοκύθα αποτελούν λαχανικά με μεγάλο ενδιαφέρον στη διατροφή του ανθρώπου. Αρχικά, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε καροτενοειδή, ιδιαίτερα στο γνωστό β-καροτένιο, στο οποίο οφείλεται και το χαρακτηριστικό κίτρινο και ερυθρό-κίτρινο χρώμα τους. Περιέχουν επίσης πολυφαινόλες, φλαβονοειδή (θρεπτικούς και ωφέλιμους για την υγεία πολυσακχαρίτες, που γνωρίζουμε ότι υφίστανται μικροβιακή ζύμωση από τα βακτήρια του εντέρου), στερόλες, πεπτίδια, ιχνοστοιχεία όπως ο ψευδάργυρος, αλλά και βιταμίνες. Όσον αφορά στο β-καροτένιο, δεν είναι μόνο μια ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδης ουσία, όπως και όλα γενικά τα καροτενοειδή. Σε αντίθεση με το λυκοπένιο και άλλα καροτενοειδή, το β-καροτένιο είναι επίσης πρόδρομη ένωση της απαραίτητης για τον οργανισμό λιποδιαλυτής βιταμίνης Α, η οποία είναι γνωστή και ως ρετινόλη. Γι’ αυτό και λέμε ότι το β-καροτένιο συνιστά καροτενοειδές της προβιταμίνης Α (Provitamin A carotenoids, PVACs).
Η βιταμίνη A συγκαταλέγεται στα «θεμελιώδη» μικροθρεπτικά συστατικά, λόγω του ότι ο οργανισμός μας δεν έχει τη δυνατότητα να τη συνθέσει. Αποτελεί κρίσιμη βιταμίνη για τα βρέφη και τα μικρά παιδιά, δεδομένου ότι είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και τη ρύθμιση του ανοσοποιητικού συστήματος, τη διατήρηση υγιούς όρασης, την αύξηση και την ανάπτυξη του οργανισμού. Παράλληλα, διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στη λειτουργία του εντερικού φραγμού στον οργανισμό και στη διατήρηση της ομοιοστασίας του εντερικού βλεννογόνου. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο οργανισμός έχει φραγμούς που λειτουργούν σε πολλαπλά επίπεδα στον αυλό και στον επιθηλιακό φραγμό, αποτρέποντας να εισέλθει στον εντερικό βλεννογόνο δυνητικώς βλαπτική αντιγονική ύλη τροφικής και μικροβιακής προέλευσης.
Διαπιστώνεται συχνά, παγκοσμίως, ότι η βιταμίνη Α και μαζί ο σίδηρος, ο ψευδάργυρος, το ασβέστιο και η βιταμίνη D αποτελούν θρεπτικά συστατικά σε έλλειψη στη διατροφή βρεφών και μικρών παιδιών. Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι η λιποδιαλυτή βιταμίνη Α προσλαμβάνεται μέσω της διατροφής, είτε ως προσχηματισμένη βιταμίνη A (κυρίως ρετινόλη και εστέρες ρετινόλης), είτε ως καροτενοειδές προβιταμίνης Α.
Η προσχηματισμένη βιταμίνη Α βρίσκεται στα τρόφιμα ζωικής προέλευσης, ενώ τα διαιτητικά καροτενοειδή της προβιταμίνης Α (φυτικές ουσίες στις οποίες περιλαμβάνονται το β-καροτένιο, το α-καροτένιο και η β-κρυπτοξανθίνη) βρίσκονται στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης, όπως είναι οι γλυκοπατάτες, τα καρότα, η κολοκύθα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, οι κόκκινες πιπεριές, το μάνγκο και τα πεπόνια. Ο οργανισμός μετατρέπει στο έντερο και στο ήπαρ τα καροτενοειδή της προβιταμίνης Α σε ρετινόλη, την ενεργό δηλαδή μορφή της βιταμίνης Α που χρησιμοποιείται στον οργανισμό.
Η ωφέλιμη κολοκύθα
Η κολοκύθα ανήκει στην οικογένεια των κολοκυνθοειδών (Cucurbitaceae family), συγκεκριμένα στο γένος Cucurbita. Είναι πολυλειτουργική τροφή, η οποία τα τελευταία χρόνια έχει διανοίξει νέες προοπτικές για τους επιστήμονες. Σύμφωνα με αναλύσεις, στην κολοκύθα συναντάμε διάφορους πρωτογενείς και δευτερογενείς μεταβολίτες, οι οποίοι διαδραματίζουν καίριο ρόλο στην ανάπτυξη και την ορθή λειτουργία του οργανισμού. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται οι ίνες, οι πρωτεΐνες, τα ένζυμα, οι πολυσακχαρίτες, τα μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, τα καροτενοειδή (π.χ. ασταξανθίνη, ζεαξανθίνη, λυκοπένιο), οι τοκοφερόλες και πλήθος άλλων φυτοχημικών συστατικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει πως η κολοκύθα –λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε γλυκόζη και της πολύ χαμηλής περιεκτικότητας σε ξυλογλυκάνη– μεταβάλλει τη σύνθεση του μικροβιακού πληθυσμού του εντέρου. Συγκεκριμένα, οδηγεί επιλεκτικώς σε αύξηση δύο βακτηριακών γενών που είναι από τα πιο σημαντικά για τη βρεφική ηλικία, των Bifidobacterium και Bacteroides, ενώ παράλληλα δεν ευνοεί την παραγωγή αερίων. Αυξημένα επίπεδα Bifidobacterium είναι απαραίτητα στη βρεφική ηλικία, εφόσον φαίνεται ότι προσφέρουν καλύτερη ανοσοποιητική ανταπόκριση στα εμβόλια, συμμετέχουν στην παραγωγή βιταμινών, μειώνουν τον κίνδυνο για αλλεργίες και προστατεύουν το έντερο από την εγκατάσταση παθογόνων μικροοργανισμών. Δε θα πρέπει να ξεχνάμε ότι το μικροβίωμα είναι υπεύθυνο για τη σωστή ωρίμανση του ανοσοποιητικού συστήματος και για την ανάπτυξη του γαστρεντερικού συστήματος, που τα πρώτα δύο με τρία χρόνια της ζωής μας είναι ασταθή και επιρρεπή σε αλλαγές, με αποτέλεσμα αυτή η περίοδος να θεωρείται πολύ σημαντική για τη σωστή διαμόρφωσή του.
Η νέα κρέμα Bio Μulti Grain Carrot Pumpkin από τη HiPP είναι απλή, υγιεινή και καλή τροφή, η οποία αυξάνει σημαντικά την πρόσληψη καροτενοειδών, ενώ ενισχύει την ανάπτυξη μιας «φυσιολογικής» εντερικής μικροχλωρίδας.
Top Tip: H απορρόφηση και μεταφορά των καροτενοειδών στον οργανισμό αυξάνεται με μια ελάχιστη κατανάλωση λίπους, ενώ ελαττώνεται όταν η κατανάλωση λίπους είναι χαμηλή. Προσθέστε, λοιπόν, στην κρέμα ένα κουταλάκι γλυκού εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο!
Με αγάπη
Χριστίνα Κωστάρα
Διατροφολόγος-Διαιτολόγος, MMedSci
